یک‏ «شگفتی ‏ایرانی» این توصیف گزارشگر مجله‏ پناهندگان کمیساریای‏ عالی‏ امور پناهندگان بود در سال 1997 برابر با 1376از وضعیت مهاجران افغانستانی رد ایران. این گزارشگر نوشته اگرچه ‏ایران ‏کشوری «منزوی و ‏کمتر ‏شناخته‌شده» ‏به ‏نظر ‏می‌رسد اما در ‏میزبانی ‏از ‏پناهندگان یکی از سخاوتمندترین ‏کشورهای ‏جهان است. چرا؟ چون برخلاف ‏بسیاری ‏کشورهای‏ دیگر ‏افغانستانی‌ها ‏را‏ مجبور‏ به ‏اسکان ‏رد ‏اردوگاه‌ها‏ نکرده‏. اجازه داده این مهاجرها تو شهرها و روستاهای ایران ساکن بشوند، جذب بازار کار بشوند و تا بهبود اوضاع افغانستان دذ ایران زندگی کنند. این خلاصه‌ای بود از آم گزارش. از اول دهه شصت ‏با اینکه‏ ایران ‏درگیر‏ جنگ بود‏ و‏ باید بیشتر‏ منابعش‏ را خرج‏ جنگ‏ و‏ ‏مایحتاج ‏‏مردم‏ و ‏آواره‌های استان‌های جنگ‌زده می‌کرد،‏ اما به‏ شهادت‏ ناظران خارجی‏ برای‏ آواره‌های ‏افغانستانی میزبان خوبی ‏بود. حتی در ادبیات رسمی مقامات حکومتی به آنان نمی‌گفتند پناهنده نمی‌گفتند مهاجر، می‌گفتند برادران افغانستانی. اما چه شد که حکومت نوپای جمهوری اسلامی تصمیم گرفت این سیاست را در پیش بگیره؟ در ادامه چه سیاست‌های در پیش گرفت و الان چه سیاستی دارد؟ در این قسمت از مورخ قصد داریم به همین سوال‌ها پاسخ بدهیم